หุ้น DELL -17.87% ความเจ็บยังคงหายใจ ได้งานแต่แทบไม่มีกำไร? เราเรียนรู้อะไรได้บ้าง? [Update]

ได้งาน AI Server เยอะขึ้นแต่ดันแข่งขันสูงจนแทบไม่มีกำไร ... รอรอบเปลี่ยนคอม 4 ปีมีครั้ง + AI Computer มาช่วยการเติบโต

วันก่อนหุ้น DELL -17.87% ลงมาค่อนข้างหนัก จากก่อนหน้านี้ที่ขึ้นไปด้วย Story AI Server ช่วงปลายปี 2023 สาเหตุหลักๆที่ลงเพราะผู้บริหารตอบได้ไม่ค่อยชัดเจนเท่าไหร่ว่าตกลงแล้วธุรกิจ AI Server ของ DELL เนี่ยกำไรรึเปล่า?

ขอปูพื้นฐานให้กับเพื่อนที่อาจจะยังไม่รู้จักธุรกิจของหุ้น DELL ก่อนนะครับ คือเวลาเราพูดถึง DELL เนี่ย เรามักจะนึกถึงเครื่องคอมพิวเตอร์ PC หรือ Notebook ที่สั่งประกอบจาก DELL มันใช่แหละ DELL ที่เรารู้จักก็มีจุดเด่น และเติบโตมาจากธุรกิจนี้ แต่ในปัจจุบัน DELL มีธุรกิจกว้างขึ้นมา มีธุรกิจหลากหลายแต่แบ่งออกได้เป็นหลักๆ 2 ธุรกิจคือ

1. ธุรกิจ ISG (Infrastructure Solution Group) เป็นธุรกิจรับจ้างประกอบ Server และให้บริการต่างๆที่ต้องใช้ในการตั้ง Server ระบบ Network ทั้งหมด รวมถึง Software และธุรกิจ Storage ด้วย (นึกภาพ Server สมัยก่อนเขาเอาไว้เก็บข้อมูลอย่างเดียวมันเลยต้องมี Storage พ่วงมา)

2. ธุรกิจ CSG (Client Solution Group) เป็นธุรกิจฝั่ง Client (ทุกอย่างที่ไม่ใช่ Server) เช่นคอมพิวเตอร์สั่งประกอบ Workstation ต่างๆ Notebook หน้าจอ Monitor และ Software ต่างๆเพื่อให้ลูกค้าทำงานได้

นึกง่ายๆข้อ 1 ISG คือคอมที่รันระบบทั้งหมดขององค์กร ส่วนข้อ 2 CSG คือคอมที่คนในองค์กรใช้ครับ

FYI ไว้ตรงนี้ก่อนว่า Q1 2025 ของ DELL คือ Q1 2024 ของบริษัททั่วๆไปครับ

DELL มีสัดส่วนรายได้จาก ISG อยู่ที่ 42% และเป็นรายได้ CSG อยู่ที่ 54% และอีก 4% เป็นรายได้อื่นๆ

ประเด็นของหุ้น DELL จริงๆแล้วไม่มีอะไรเลย เพราะมันแทบไม่โตและไม่ไปไหนมา 1-2 ปีกว่าแล้ว จากการที่บริษัทส่วนใหญ่ไปโฟกัสกับการย้ายข้อมูลต่างๆไป Cloud งบในการซื้ออุปกรณ์ IT ต่างๆของ Enterprise ก็ลดลง ส่งผลกระทบกับการเติบโตของ DELL การแข่งขันในอุตสาหกรรมก็สูงขึ้น ถ้าไม่นับรวมช่วงของขาดในตอน COVID ราคาหุ้น DELL รายได้ และกำไรแทบไม่ได้ไปไหนซักเท่าไหร่

แต่ประเด็นมันมาเริ่มเอาตอนปลายปี 2023 ที่ DELL เริ่มกลับมาได้ยอดคำสั่งซื้อ AI Server ซึ่งเป็น Server ชนิดพิเศษที่เอาไว้ใช้กับงานของ AI โดยเฉพาะ ประเภทที่อัดการ์ดจอเยอะๆ และต้องใช้อุปกรณ์เฉพาะทาง นั่นแหละครับ ประเด็นนี้เลยมาชุบชีวิตธุรกิจ ISG ของ DELL ให้กลับมาเติบโตอีกครั้ง ทำให้หุ้นวิ่งทะลุ ATH จากยอด Backlog AI Server ที่สูงขึ้นเรื่อยๆ

ใน Q2 2024 ผู้บริหารของ DELL บอกว่าการมาของ AI Server ส่งผลให้ ASP (Average Selling Price) ของ DELL สูงขึ้น และทำให้การลงทุน Spending ของกลุ่ม Technology เติบโตเฉลี่ย 19% โดยจะมีขนาดของตลาดอยู่ที่ราวๆ $90 Billion

AI Server Backlog ของ DELL

• Q3 2024 - 1,600 Million

• Q4 2024 - 2,900 Million โต 81% QoQ

• Q1 2025 - 3,800 Million โต 31% QoQ

เหตุผลที่ Enterprise หันมาลงทุน AI Server ของตนเองเพิ่มเติมแทนที่จะใช้ Cloud เพราะสำหรับบาง Workload โดยเฉพาะ Inferencing (การใช้ AI ไม่ใช่การทำ AI/Learning) จะถูกกว่าถ้าใช้เป็น Server ของตนเอง เลยเป็นสาเหตุให้ AI Server โต

ดูยังคงเติบโตได้ดี แล้วทำไมหุ้นลง? ประเด็นมันอยู่ที่ถ้าเราสังเกต Operating Income ของกลุ่มงาน ISG ดีๆจะเห็นว่าลดลงแม้รายได้เพิ่มมากขึ้น จาก Operating Income Margin 15.3% ใน Q4 2024 เหลือ 7.9% ใน Q1 2025

สาเหตุที่ลดลงมาจากสัดส่วนรายได้ AI Server ที่สูงขึ้นและการแข่งขันด้านราคาที่สูงขึ้นเช่นกัน กลับกลายเป็นว่าแทนที่ AI Server ที่มีมูลค่าสูงและควรจะเป็นตัวทำกำไร กลับกลายเป็นสร้างรายได้แต่ดึงกำไรลงแทน? ซึ่งตรงนี้ผมว่า Surprise นักลงทุนพอสมควร จุดนี้แหละที่ผมเลยบอกว่า DELL มันบุญมีแต่กรรมบังจริงจริ้งงงงงงง

สัดส่วนรายได้ของ AI Server ณ.ปัจจุบันของ DELL อยู่ที่ประมาณ 1.7 Billion มีกำไรแต่น่าจะตำ่กว่ากำไรโดยเฉลี่ยของกลุ่ม ISG จึงทำให้ Operating Income Margin ลดลง อย่างไรก็ตามบริษัทคาดว่า Operating Income Margin จะกลับไปอยู่ที่ 11-14% ในอนาคต โดยน่าจะเริ่มเห็นในช่วง 2H ของปี บริษัทจะทำยังไง?

อย่างแรก AI Server เป็น Product ที่เรียกได้ว่าถ้าซื้อ Server $1 จะต้องซื้อสินค้าอื่นๆเช่น Storage และ Service อีกประมาณ $2 ตรงนี้แหละที่ DELL คาดหวังว่าจะเป็นตัวที่ทำ Margin กลับมาได้ คือการเอา AI Server เป็นตัวเปิดทางแล้วขายสินค้าอื่นๆซึ่ง Margin สูงกว่าพ่วงเข้าไปครับ อันนี้เป็น Key Growth Driver ของ DELL เลย

อย่างที่สองการส่งมอบ AI Server ในช่วงแรก DELL ยังใส่ของ Margin สูงเข้าไปไม่มาก ซึ่งน่าจะเพิ่มในช่วงครึ่งปีหลัง และ Traditional Server น่าจะกลับมาเติบโตด้วยเช่นกัน ทำให้เป้าการเติบโตของกลุ่ม ISG ในภาพรวมคือ 20% แต่ Margin น่าจะปรับตัวเพิ่มได้

ถ้าเป็นแบบที่ผู้บริหารบอกจริง การลงมาของหุ้น DELL ในตอนนี้จะเป็นโอกาสในการลงทุน แต่ถ้าไม่เป็นแบบนั้น ได้ Margin ตำ่กว่าที่คาดหวัง หรือ Backlog AI Server โตน้อยลงเยอะหรือหยุดโตก็จะเป็นปัจจัยลบกดดันราคาหุ้นได้

อีกประเด็นน่าสนใจในเชิงอุตสาหกรรมที่ DELL Point out ไว้คือกลุ่ม CSG ที่น่าจะต้องถึงระยะเวลาในการเปลี่ยน Hardware แล้ว Cycle ของสินค้ากลุ่มนี้อยู่ที่ 4 ปี มีการเปลี่ยนกันเยอะในช่วง COVID นับมาถึงตอนนี้ก็ราวๆ 4 ปีพอดี แถม PC Cycle เป็นขาลงมาแล้ว 2 ปีก็น่าจะกลับเป็นขาขึ้นได้แล้ว

การเปลี่ยนแปลงในรอบนี้จะไม่ใช่ Cycle การเปลี่ยนแปลงปกติแต่เป็น Cycle การเปลี่ยนแปลงให้อุปกรณ์สามารถรองรับการใช้งาน AI ได้ ดังนั้น Spec คอมพิวเตอร์จะ Weight ไปทาง Medium-High End เป็นหลักซึ่งเข้าทาง DELL พอดีเพราะเป็นผู้เล่นที่เน้น Premium-Commercial PCs

ภาพรวมของ DELL รอบนี้ผมว่าสำคัญที่สุดคือจุดเริ่มต้น Cycle ขาขึ้นครั้งใหม่ของ Hardware Computer แหละ ถ้ามาจริงน่าจะช่วยให้ DELL กลับมาโตได้ ผนวกกับถ้า AI Server ยังโตอยู่ก็และ Margin กลับมาดีขึ้นในช่วงครึ่งปีหลังจากการขายสินค้าและ Service เพิ่มเข้าไปได้จะเป็น Best Case Scenario ของ DELL

ความเสี่ยงของ DELL ในช่วงครึ่งปีหลังคือ ราคา Component ต่างๆที่ใช้ในการประกอบคอมและ Server มีแนวโน้มราคาขึ้นโดยเฉพาะ DRAM และ SSD ที่จะเติบโตประมาณ 15-20% จาก Demand ที่มีมากกว่า Supply ซึ่งอาจส่งผลกระทบกับ Margin ในภาพรวมของ DELL ได้หากปรับราคาไม่ทัน (DELL ใช้เวลาประมาณ 90 วันในการปรับราคา)

การแข่งขันของ AI Server ที่อาจจะเข้มข้นขึ้น กดดันกำไรที่น้อยอยู่แล้วให้น้อยกว่าเดิมลงไปอีก และ Cycle ขาขึ้นครั้งใหม่ของ Hardware Computer อาจจะชะลอหรือมาช้ากว่าที่คิด หากเกิดเหตุการณ์เช่นเศรษฐกิจตกหนักมากๆจนลูกค้าชะลอการเปลี่ยนก็อาจจะทำให้ DELL โตช้ากว่าที่คาดได้ครับ

ตอนนี้ทางเพจเทรนด์ลงทุนกำลังเปิดคอร์สหุ้นตัวใหม่อยุ่นะครับ ชื่อคอร์ส Stock Checklist เป็นคอร์สที่ออกแบบมาสำหรับคนที่ต้องการเริ่มต้นศึกษาหุ้นพื้นฐานแบบจริงจัง และได้ Checklist กลับไปใช้ในการเลือกหุ้นและสกรีนหุ้นครับ

ดูรายละเอียดคอร์สเพิ่มเติมและลงทะเบียนได้ที่นี่