หุ้น RBLX ธุรกิจ Social Gaming - ROBLOX ผู้นำเทรนด์ Metaverse [Deep Dive]

สะดุดชั่วคราว? แต่ยังโตตามเทรนด์ระยะยาว ราคาลดมา 80% ซื้อดีไหม?

RBLX เป็นหุ้นที่เพื่อนๆเสนอเข้ามา และเพื่อนๆ Supporter ในกลุ่ม Deep Dive โหวตให้เป็นหุ้นอันดับ 1 ที่ทุกคนอยากรู้ข้อมูลกันมากที่สุด ดังนั้นวันนี้ผมเลยจะมา Deep Dive หุ้น RBLX และเอาข้อมูลมากางดูกันครับว่า ตอนนี้ที่หุ้นตกลงมาจากจุดสูงสุดกว่า 80% ระยะสั้นโดนอะไรมา และระยะยาวยังดีอยู่ไหม? หุ้นตกลงมาขนาดนี้น่าสนใจหรือยัง?

บทความนี้จะพยายามเอาข้อมูลมากางและวิเคราะห์อย่างเป็นกลางที่สุดเท่าที่จะทำได้นะครับ เผื่อให้ข้อมูลที่ครบถ้วนและแต่ละคนสามารถนำไปใช้ในการตัดสินใจได้ :-)

1. สิ่งที่น่าสนใจในหุ้น RBLX ในมุมมองของผม - Why Roblox?

1. เป็นหุ้นที่อยู่ในเทรนด์ Metaverse ที่ยังมี Runway การเติบโตได้อีกยาวนาน ... คือส่วนตัวผมเชื่อว่า Metaverse เกิดแน่ๆแหละ แต่จะเกิดช้า เกิดเร็ว และเกิดในอุตสาหกรรมไหนก่อนนี่อีกเรื่องนะ ผมว่าอุตสาหกรรมเกมส์ และ Social Media นี่เป็นหนึ่งใน Candidate ที่มีโอกาสสูงที่จะเป็นจุดเริ่มต้นของ Metaverse ครับ

2. RBLX เป็นหุ้นที่มี Network Effect แบบสวยมากๆ คือเป็น Platform ตัวกลาง กินค่า Fee มี Developer ที่คอยพัฒนาเกมส์ใหม่ๆ ส่วนคนเล่นก็มีการชวนเพื่อนๆมาเพิ่มเติมตลอด ยิ่งคนเล่นเยอะ ยิ่ง Developer เยอะ Content หรือเกมส์ที่สร้างก็มีแนวโน้มจะดีขึ้น ทั้งคนเล่นและคนสร้างเกมส์ได้ประโยชน์ทั้งคู่

และที่สำคัญเป็น Global Network Effect ที่ไม่ถูกจำกัดด้วยข้อจำกัดอย่างประเทศหรือภูมิภาค (Local Network Effect ก็ง่ายๆนึกถึง Airbnb กับ Uber ครับ อย่าง Roblox เนี่ยถือเป็น Global Network Effect แบบเดียวกับ Airbnb คือไม่ถูกจำกัดด้วยเงื่อนไขเชิง Geographic ครับ

3. มี Platform ตอบโจทย์ทุกอย่างตั้งแต่ต้นน้ำยันปลายน้ำ ตั้งแต่สร้างเกมส์ Community ของคนเล่นเกมส์ มี Marketplace สำหรับซื้อ-ขาย Virtual Goods และการทำ Platform โฆษณาที่บริษัทกำลังพัฒนาอยู่ อันนี้ทำให้ผมนึกถึง Facebook ยุคที่ยังไม่โฆษณาเถื่อนแบบทุกวันนี้ หนึ่งในปัจจัยที่มาปลดล๊อค Value ของ Facebook คือธุรกิจ Online Advertising นี่แหละ

4. เป้าหมายอันยิ่งใหญ่ของผบห.ที่ต้องการ Connect a billion people with optimism and civility นั่นหมายความว่าอีกหน่อย Roblox อาจมีผู้ใช้ (MAU - Monthly Activer User) มากถึง 1 พันล้านคน !!!  (ปัจจุบันมี DAU - Daily Active User ราวๆ 55 ล้านคน) แต่ๆๆผู้บริหารเขาไม่ได้บอกว่าเมื่อไหร่ และตอนนี้เขาก็ไม่ได้บอก MAU ปัจจุบันด้วย ให้นักลงทุนเอาไปกาวกันก่อน 555

5. ในมุมผม ผมว่างานยากที่สุดของ Roblox คือการ Connect ให้มี Developer มาพัฒนาเกมส์ สร้าง Content เยอะๆบน Platform บริษัทได้ทำสำเร็จแล้ว จนมี Developer บางรายสามารถสร้างรายได้มากถึง $100,000 ต่อปี 7,000 Developers ได้เงินรวมกันถึง 583 ล้านดอล ที่นี้เหลืออยู่ที่ว่า Roblox จะต่อยอดและ Scaling ได้มากแค่ไหนละ

6. ลึกๆผมเชื่อว่า Infrastructure ของ Roblox ตอนนี้พร้อมแล้วที่จะเป็นบริษัทระดับ Global Scale แต่ยังคงต้องใช้เวลาเพื่อทำให้หลายๆสิ่งหลายๆอย่างเกิดขึ้น แต่ก็ดันมาเจอผลกระทบระยะสั้นกดดัน อย่างการปิดเมืองที่ทำให้ผลประกอบการดีกว่าปกติ เลยตามมาด้วยการเปิดเมืองที่ทำให้ผลประกอบการแย่กว่าปกติ เลยเป็นอย่างที่เห็น

7.Journey จากการเป็น User ที่เข้ามาเล่นเกมส์ ช่วนเพื่อนมาเล่นด้วยกัน เสร็จแล้วพัฒนาไปเป็น Developer และ Creator ใน Roblox ผมว่า Journey อันนี้มันแบบเดียวกันกับพวก Snap, Tiktok และ Facebook คือมาเป็น

ผู้ใช้งานธรรมดาก่อน แล้วพอชอบ อยากทำ อยากเล่นเพิ่มก็กลายเป็น Creator Journey แบบนี้จะทำให้บริษัทไม่ต้องใช้งบการตลาดเยอะซึ่งดีมากๆ

8. จุดเด่นของการเป็น Platform ที่เข้าถึงเด็กๆอายุตั้งแต่ 8-9 ปียันไปถึงเด็กอายุ 18 ได้โดยตรง ซึ่งไม่ค่อยมีในตลาด และโอกาสที่เด็กๆเหล่านั้นจะโตมาและใช้เงินกับ Roblox มากขึ้น (ถ้ายังเล่นอยู่นะ)

9. บริษัทเจอปัญหาระยะสั้น เช่น การเปิดเมืองทำให้ Engagement มีแนวโน้มลดลง การหยุดดำเนินงานของบริษัทในจีน การขยายธุรกิจในประเทศอื่นๆที่น่าจะมีการซื้อ Robux น้อยกว่าใน US & Canada กระทบถึงรายได้และจำนวนผู้ใช้งาน น่าจะกระทบหนักและชัดสุดในปี 2022 หลังจากนั้นน่าจะเริ่มกลับมาดีขึ้นได้

10. ในเชิง Valuation ของ Roblox จากที่เคยอยู่ในระดับห้วงอวกาศอันห่างไกลตอนนี้ลงมาอยู่บนพื้นดินประมาณนึงแล้ว ถ้ารายได้ จำนวนผู้เล่น Booking ยังคงเติบโตอย่างน้อย 20-30% ในระยะยาวผมว่าราคาเริ่มสมเหตุสมผลมากขึ้น

EV/Sales ของ Roblox

11. ถ้ามองอีกมุมหนึ่งเหมือน Roblox จะเป็น Online Social Platform สำหรับเด็กๆรุ่นใหม่ที่อายุต่ำกว่า 18 ลงไป เหมือนที่ Instagram เป็นสำหรับคนอายุ 25+ Facebook สำหรับ 30+ LINE สำหรับ 40-50+

ทั้งหมดที่เขียนมาคือสิ่งที่ทำให้หุ้น RBLX น่าสนใจในระยะยาว แม้การเติบโตจะไม่เท่าช่วงตอนมี COVID แต่ก็ต้องนับว่าตัวธุรกิจน่าสนใจและมีความเฉพาะตัวสูงมากๆ ดังนั้นมาดูกันว่าอะไรทำให้ Roblox คู่ควรกับพอร์ตการลงทุนอันล้ำค่าของทุกคนครับ

2. ตกลงแล้วหุ้น RBLX ทำธุรกิจอะไร? - Business Model

พอพูดถึง Roblox คนส่วนใหญ่จะคิดว่าเป็นบริษัทเกมส์อารมณ์แบบ Activision Blizzard แต่ในความเป็นจริงแล้วธุรกิจของ Roblox มีหลายส่วนมากๆ เกมส์เป็นแค่ Element นึงที่เห็นชัดที่สุดในตัวธุรกิจทั้งหมดเท่านั้น

ถ้าไปถาม CEO ของ Roblox ว่าบริษัททำธุรกิจอะไร เขาจะตอบว่าเป็น Human Co-Experience แน่นอนว่างงเลยฮะ ผมจะขออธิบายแบบบ้านๆให้เข้าใจกันง่ายๆคือ !!!

Roblox คือ Platform ที่รวมธุรกิจเกมส์ครบวงจร มีตั้งแต่ Platform ที่เป็น Engine ในการสร้างเกมส์ซึ่ง Developer สามารถพัฒนาเกมส์โดยใช้ Program ที่ทาง Roblox สร้างขึ้นมาให้ได้ พอทำเกมส์ออกมาเสร็จ ก็จะมี User ของ Roblox ที่มีมากกว่า 50 ล้านคนต่อวัน เข้ามาเล่นเกมส์ที่ Developer สร้างขึ้นมา เรียกได้ว่า Developer ไม่ต้องไปหาฐานลูกค้า Roblox มีให้

เล่นไปเล่นมาถ้าชอบก็จะมีการเติมเงินในเกมส์เรียกว่า Robux เติมเงินไปทำไม? เติมเงินไปซื้อไอเท็มในเกมส์ เพื่อให้เล่นเกมส์ได้สนุกมากขึ้น เทพขึ้น พอซื้อไอเท็มคนที่สร้างเกมส์ขื้นมาก็มีรายได้ ก็ไปสร้างเกมส์ใหม่ๆขึ้นมาอีก User ก็ยิ่งมีเกมส์ให้เล่นมากขึ้นอีก วนๆกันไปเป็นลูป

ถ้าอ่านดีๆจะเห็นว่าคนสร้างเกมส์ไม่ใช่ Roblox นะครับ แต่เป็น Developer ที่ใช้ Engine ของ Roblox ในการสร้างเกมส์ตะหาก ดังนั้นแน่ๆแล้วคือ Roblox ไม่ใช่บริษัทเกมส์ เพราะไม่ได้สร้างเกมส์เอง แต่สร้าง Engine ที่ใช้ในการสร้างเกมส์ครับ (คล้ายพวก Unity หรือ Unreal มากกว่า)

ทีนี้แล้วมันเกี่ยวกับ Human Co-experience ยังไง? คือตอนแรกๆเนี่ย Developer ก็สร้างเกมส์กันใช่ป่ะ แต่ระบบของ Roblox อ่ะมันเป็นเกมส์ออนไลน์ ชวนเพื่อนมาเล่นด้วยกันได้ จนหลังๆมีคนทำเกมส์เลี้ยงสัตว์ เกมส์วิ่งไล่จับออนไลน์ เกมส์จำลองโรงเรียน

ไปๆมาๆมันไม่เชิงเป็นเกมส์ เพราะบางอันก็ไม่มีแพ้ ไม่มีชนะ อารมณ์เล่นไปเรื่อยๆ เหมือนการใช้ชีวิตออนไลน์ไปเรื่อยๆใน Roblox เข้าไปเจอเพื่อนในนั้น ไปทำกิจกรรมสนุกๆในนั้น ตรงจุดนี้แหละผมเดาว่าคือสิ่งที่ CEO เขาเรียกว่า Co-Experience

พอมันมีการเล่นกันของเด็กๆและเพื่อนๆเข้าไปเจอกันใน Roblox มากขึ้น มันเลยทำให้ Roblox เริ่มมีสถานะของการเป็นเหมือน Digital Space ขึ้นมาที่คนมา Social กัน สุดท้ายกลายเป็นอารมณ์ Social Gaming และพอมาถึงจุดนี้แหละคนก็เลยเริ่มเอาไปเทียบกับบริษัท Social Media หุ้นมันก็เลยพุ่งกระฉูดตอนช่วง Investor Day

เพราะความใหญ่ของบริษัทเกมส์ในระดับ 10-100 Billion มันเทียบไม่ได้เลยกับบริษัท Social Media ที่ระดับ 100-1000 Billion

มองอีกมุมหนึ่ง Roblox ก็มีความคล้าย Facebook ในช่วงต้นๆ เพียงแต่กิจกรรมที่ User เข้ามาทำไม่ใช่การโพสรูป แต่เป็นการเล่นอะไรบางอย่างกับเพื่อนออนไลน์แทน ไม่ได้ Connect ด้วยรูปภาพ แต่ Connect ผ่านกิจกรรม

ดังนั้น Roblox จึงเป็นธุรกิจ A Little Bit of Everything ... มีทั้งความเป็น Gaming, Social Media, Game Engine, User-generated Content (Game), Metaverse โดยมี Activity หลักณ.ปัจจุบันคือ Gaming ที่ต่อไปมีโอกาสเติบโตไปเป็น Social Platform แบบใหม่ ที่ไม่ใช่ Social Media .... จะเป็น Social Gaming ไม่ก็เป็น Human Co-Experience Platform แบบที่ผบห.เขาว่าน่ะแหละ

ด้วยเหตุนี้การวิเคราะห์ Roblox ให้ถูกนี่ผมว่ายากโคตร เกมส์ก็ไม่ใช่ Social Media ก็ไม่ใช่ Communication Platform แบบ Discord ก็ไม่ใช่ Streaming แบบ Netflix มั้ย? ก็ไม่ใช่อีก แต่สิ่งที่ชัดๆคือถ้าธุรกิจมันแตะทุกอย่างในอุตสาหกรรมที่เขียนไป ก็หมายความว่าบริษัทมีโอกาสที่จะเจาะตลาดพวกนี้ทั้งหมด ทีนี้ก็อยู่ที่บริษัทแล้วว่าจะวาง Priority ยังไง

Investor Day ที่ผ่านมา David Baszucki CEO ของ Roblox เอา Total Addresable Market ของแต่ละตลาดที่บริษัทเข้าไปแตะมาให้ดู จะเห็นว่าเอามารวมๆกัน ถือเป็นตลาดที่ใหญ่กว่า 500 Billion ในขณะที่ Market Cap ของ Roblox ณ.ปัจจุบันอยู่ที่ 18 Billion ถือว่ายังเล็กเมื่อเทียบกับ Potential ของตลาดที่บริษัทสามารถเจาะเข้าไปได้ แต่ต้องอย่าลืมว่าปัจจุบัน User ของ Roblox มีแต่เด็กๆดังนั้นเก็บ Full Potential ของตลาดเหล่านี้ไม่ได้แน่นอน ยังใม่นับรวมเรื่องคู่แข่งอีกนะ ดังนั้นทุกสิ่งทุกอย่างของ Roblox ในตอนนี้คือการเดิมพันกับการเติบโตในอีก 2-3 ปีข้างหน้าครับ

Business Model ของ Roblox และ Robuxconomic

แน่นอนว่าการสร้าง Platform ทำเกมส์ กว่าจะเก็บรวบรวม User มาได้จนถึงปัจจุบันต้องใช้ Resource มากมาย ถึงแม้ว่าปัจจุบัน Roblox จะเล่นฟรี แต่บริษัทก็มีวิธีหาเงินที่ถือว่าเป็น Model แบบ Classic Platform Business ครับ

สิ่งที่ Roblox ทำคือสร้าง Roblox Platform ขึ้นมาซึ่งมี 3 อย่างคือ

Roblox Studio - Engine ในการสร้างเกมส์และ Experience ต่างๆใน Roblox อันนี้ Developer / Creator ใช้

Roblox Client - ตัวโปรแกรมที่เอาไว้ Run Roblox จากอุปกรณ์ต่างๆ เช่น Smartphone หรือเครื่องเล่นเกมส์เช่น X-Box

Roblox Cloud - Cloud Server ที่เอาไว้ใช้ Stream ข้อมูลต่างๆตอนที่ User เล่นเกมส์

Cost ต่างๆของ Roblox อยู่ที่ตัว Engine, Software, Cloud Server และพวก Intangible asset ต่างๆ ค่าใช้จ่ายเหล่านี้ไม่ว่าจะมีคนเล่นล้านคนหรือร้อยล้านคนก็ไม่ได้มีค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นแต่อย่างใด จะมีคนสร้างเกมส์มาร้อยเกมส์ หรือร้อยล้านเกมส์ค่าใช้จ่ายก็ไม่ได้ต่างกันมาก ดังนั้นถ้ารายได้ของ Roblox โตขึ้นเรื่อยๆ อัตรากำไรจะดีขึ้นอย่างก้าวกระโดดทันที เพราะค่าใช้จ่ายไม่ได้เติบโตตามในระดับที่เท่ากัน แต่ในช่วงต้นมันจะกลับข้างกันนะครับคือค่าใช้จ่ายเยอะกว่าที่ควรจะเป็น เพราะต้องลงทุนมาก ยิ่งช่วงที่พัฒนานู่นนี่ใหม่ๆยิ่งหนัก ด้วยเหตุนี้ธุรกิจ Platform ในช่วงต้นจึงมักจะขาดทุนกันหมดทุกราย

ในมุมของรายได้ Roblox มีรายได้จากการแบ่งส่วนแบ่งรายได้จากการใช้ Robux (สกุลเงินของ Roblox) ตอนที่ User มีการเอา Robux ที่ซื้อมา ไปแลกเป็นไอเท็มในเกมส์ ส่วนแบ่งรายได้แบ่งเป็นสัดส่วนดังนี้

• 24.3% ค่าบริการจาก App Store เช่น Google Play Store หรือ Apple App Store

• 16.8% ใช้ค่า Server และ Hosting ของ Roblox

• 11.1% ใช้จ่ายค่า R&D ของ Roblox Platform

• 19.6% ใช้จ่ายค่าดำเนินงาน เงินเดือนพนักงาน ค่าการตลาด ต่างๆ

• 28.1% ส่วนแบ่งที่ Developer ได้

Roblox มีการบันทึกยอดขาย Robux ไว้ในรายการที่เรียกว่า Booking ซึ่งก็คือยอด Robux ที่คนซื้อแล้วแต่ยังไม่ได้ใช้นั่นเองดังนั้นเลยยังบันทึกเป็นรายได้ไม่ได้ ต้องรอให้ใช้ซื้อของก่อน ส่วนใหญ่แล้วคนซื้อ Robux ไปมักจะใช้ภายใน 3 วัน ดังนั้น Booking จึงเป็นเหมือน Leading Indicator ที่ดีของการเติบโตของรายได้ งบล่าสุดที่มีปัญหาก็เพราะตัว Booking นี่แหละ

จะเห็นว่า Booking ที่เติบโตแข็งแกร่งมาตลอด เริ่มเติบโตลดลงและกลายเป็นติดลบใน 1Q22 ที่ผ่านมา จากเคยเติบโต 229% ปัจจุบันกลายเป็น -3% แม้จะดูติดลบไม่เยอะ แต่ต้องเข้าใจว่าความคาดหวังของนักลงทุนในตลาดมันถูกดึงด้วยตัวเลขที่สูงมหาโหดไปแล้ว พอตัวเลขมีแนวโน้มแย่ลง ราคาหุ้นก็เป็นอย่างที่เห็น

นอกจากการเป็น Platform ให้คนเข้ามาใช้เวลาร่วมกันตอนนี้ Roblox เข้าสู่ Phase ที่ต้องคิดเรื่องการ Monetization หรือการทำกำไรได้แล้ว เพราะการเข้าตลาดหุ้นหมายความว่าคุณจะต้องถูกคาดหวังเรื่องการเติบโตของรายได้และกำไรจากนักลงทุนแน่นอน Booking ลด รายได้ลด กำไรลด

ดังนั้นนอกจากการหาเงินจากส่วนแบ่ง Robux แล้ว ตอนนี้ Roblox จึงเริ่มทำระบบ Ads Server ซึ่งจะมา Unlock ให้ Advertiser สามารถเริ่มเข้ามาโฆษณาใน Roblox ได้แล้ว Roblox บอกว่าการโฆษณาในแบบเป็น Immersive Experience จะ Effective กว่า

เช่นคนเล่นเกมส์อาจจะเข้าไปเล่นเกมส์ใน VANS World แล้วซื้อสเก็ตบอร์ด ซื้อรองเท้าของ VANS ในเกมส์เสร็จก็อินแล้วาซื้อรองเท้าในโลกแห่งความเป็นจริงด้วย หลักการสร้างแบรนด์คือการให้คนเห็นบ่อยๆ ได้สัมผัส ได้ Interact บ่อยๆ ซึ่งการทำแบบนี้ในโลกแบบ Virtual World  สามารถ Track และ Measure ข้อมูลความสำเร็จได้ง่ายกว่าด้วย

นอกจาก VANS แล้วก็มีแบรนด์อย่าง GUCCI, NASCAR, Warner Brot, NFL, CHIPOTEL ที่ได้มีทำโปรเจคร่วมกันไปแล้วบ้าง ในงาน Investor Day ผบห.ได้บอกว่าใน 3-5 ปีข้างหน้า แบรนด์ทุกแบรนด์จะต้องมี Brand Strategy เฉพาะสำหรับช่องทางของ Roblox เหมือนที่มีกับ Facebook, Instagram ซึ่งถ้าทำได้จริงนี่ถือว่าเป็นอะไรที่ใหญ่มากๆ

ส่วนตัวผมเชื่อว่าไม่น่าได้นะ 555 Roblox ยังไม่ได้ Mainstream ขนาดนั้น ทำภายใน 3 ปีนี่น่าจะยากมากๆ

3. คู่แข่งของ Roblox - Competitors

ถ้าหาหุ้นที่เป็นคู่แข่งทางตรงของ Roblox ผมบอกเลยว่าหายากอีกที่จะทำอะไรคล้ายๆ Roblox ซัก 80-90% ที่ผมว่าเห็นชัดกว่าคือคู่แข่งทางอ้อมซึ่งก็มีหลายบริษัทด้วยกันเช่น

Game Engine - น่าจะคล้ายๆหุ้น U (Unity) มากสุด เหมือนกันตรงที่มีทำ Game Engine คล้ายๆกัน เป็น Solution Provider ให้ Game Developer คล้ายๆกัน ของ Unity มี รายได้ส่วน Operate ที่ใช้ในการหาเงินให้ Game Developer ส่วนของ Roblox ก็มีระบบ Robux เป็นระบบหาเงินให้ Developer

แต่ข้อเสียคือการที่ Developer จะถอน Robux ออกมาจากระบบตอนนี้มันไม่คุ้มมากๆ ได้แค่ 1 ใน 3 ของเงินทั้งหมด เพราะต้องหักค่า Fee จากทั้ง Platform Owner อย่าง iOS หรือ Play store และบริษัท Roblox เองก็หักเพิ่มด้วย

ดังนั้นการจะมาหาเงินจริงๆจังๆใน Roblox นั้นยังเทียบกับ Unity ไม่ได้เลย Studio เกมใหญ่ๆที่มาใช้ระบบก็ไม่มีเท่าของ Unity เกมที่ Developer ของ Roblox พัฒนาส่วนใหญ่เป็น Game แนว Casual เล่นชิวๆกับเพื่อนซักพักก็เบื่อและเปลี่ยนไปเล่นเกมอื่นใน Roblox ไปเรื่อยๆ (อย่างหลานผมตอนนี้เมื่อก่อนเล่น Piggy ตอนนี้เลิกไปแล้ว)

นอกจาก Unity แล้วก็จะมี Epic Game เจ้าของ Unreal Engine ที่ทำธุรกิจคล้ายๆกับ Unity แต่ไม่ได้อยู่ในตลาดหุ้นซึ่งถือว่าเป็นคู่แข่งเช่นกัน แต่ 2 บริษัทนี้แตกต่างกับ Roblox อีกเรื่องคือเรื่องคนเล่นเกมส์ ถ้า Developer พัฒนาเกมส์ด้วย Unity หรือ Unreal เสร็จแล้วต้องไปหาฐานคนเล่น (คือสร้างเสร็จมีคนมาเล่นมั้ยอีกเรื่องนึง)

แต่ถ้าเป็น Roblox มันจะง่ายกว่านั้นมากเพราะ Roblox มี Community ของ Robloxian หรือคนที่เล่น Roblox อยู่แล้วกว่า 50 ล้านราย มี Community ที่เล่น Roblox อยู่แล้ว ดังนั้นเกมส์อาจจะจุดได้ได้ง่ายกว่า เกมส์ที่อยู่ใน Platform ทั่วๆไป

Social Platform - ในมุมของการจะเป็น Social Platform ในอนาคต คู่แข่งที่ชัดโคตรๆของ Roblox ก็คงหนีไม่พ้นบริษัท Social Media ที่เรารู้จักกันดีเช่น Meta (Facebook), Snapchat (Snap) หรือแม้แต่ Tiktok คือถ้า Roblox มองตัวเองเป็น Social Platform สุดท้ายก็คือต้องแย่งชิงเวลา แย่งชิง Engagement กับบริษัทอื่นๆ ถ้าคิดแบบนี้ผมว่าเผลอๆ Netflix ก็เข้าข่ายเป็นคู่แข่งอ้อมๆเหมือนกันนะ

ยิ่งพอดู Direction ของธุรกิจที่ Roblox กำลังจะพัฒนาไปคือการใส่ Ads มันเป็นโมเดลเดียวกับ Social Media เป๊ะๆเลย ต่างกันตรงที่จำนวน User ของแต่ละที่มีเยอะมาก ของ Robox ตอนนี้น่าจะมีประมาณ 50 ล้านคน (DAU) ถ้าเป็น MAU ผมเดาว่าน่าจะไม่หนี Minecraft ของ Microsoft มากนักคือ 140-200 ล้านคน

แต่เรื่องโชคดีของ Roblox คือ ด้วยความที่ User ของ Roblox แบ่งออกเป็น เด็กอายุต่ำกว่า 13 ปี 46% และเด็กอายุมากกว่า 13 ปี 53% ดังนั้น Technically แล้ว Roblox แข่งกับพวก Social Media แค่ครึ่งเดียวเท่านั้น คือผมยังไม่เคยเห็นเด็กอายุต่ำกว่า 13 ปี เล่น Facebook Snapchat หรือดู Netflix มากเท่าไหร่นัก Tiktok เริ่มเห็นบ้างแต่ก็ไม่มาก (สำหรับ Facebook คือถ้าอายุต่ำกว่า 13 ปี เปิด Account Facebook ไม่ได้ครับ)

ในจำนวนนี้ผมว่าคู่แข่งที่น่ากลัวที่สุดคือ Meta ที่กำลังเน้นไปทาง Metaverse ลงทุนปีละ 10 Billion เทียบกับ Roblox ที่ทั้งบริษัทมีขนาดเพียง 18 Billion .... ดูๆผมว่าสิ่งที่ Roblox พูดว่าจะเป็น Human Co-Experience มันดูเหมือนสิ่งที่ Facebook กำลังทำอยู่ เพียงแต่ของ Roblox เข้าผ่านมือถือและคอม แต่ Meta เข้าผ่าน VR/AR Headset อย่างไรก็ตามในช่วง 3 ปีนี้น่าจะยังไม่เห็นผลกระทบเท่าไหร่นัก แต่ในอนาคตไม่แน่

ความน่าสนใจของหุ้น Roblox อย่างหนึ่งคือคู่แข่งทางตรงมันไม่ค่อยมีนี่แหละ โดยเฉพาะกลุ่ม User เด็กอายุต่ำกว่า 13 ปี ถ้าผมนึกภาพตัวเองเป็น Advertiser จะโฆษณา Target เด็กๆผมก็นึกไม่ออกนะว่าจะไปที่ไหน Roblox นี่ถือว่าตอบโจทย์ Advertiser พอสมควร

สุดท้ายถ้าเทียบ Roblox เป็นเกมส์ซะเลยก็คงเทียบได้กับ Minecraft ใกล้เคียงสุด หน้าตาดูเหมือนกันแต่จริงๆมีทั้งความเหมือนและแตกต่างกันประมาณนี้

1. Roblox เป็น Platform ให้คนมาสร้างเกมส์ทำเงินได้ ส่วน Minecraft เป็นเกมส์ในตัวมันเอง ดังนั้นในมุมของประเภทเกมส์เราจะเห็นว่า Roblox มีหลากหลายกว่ามาก

2. ทั้ง 2 ที่เปิดให้ขาย Skin, Map, Item ได้เหมือนกัน ขายผ่าน Market place และ In-game purchase

3. Minecraft ขายเกมส์เหมือนเกมส์ทั่วไป แต่ Roblox มีแบบเล่นฟรี Freemium

4. ทุกวันนี้ Minecraft ยังเป็นกราฟฟิกแบบ Pixelated graphic (เหลี่ยมๆ) อยู่แต่ Roblox เหมือนพยายาม Move on ออกห่างจากความเป็น Pixelated มากขึ้นเรื่อยๆ ใน Investor Day ล่าสุดจะไปเป็นกราฟฟิกสมจริงแบบเกมส์ทั่วๆไปแล้ว

5. Game ใน Minecraft เหมือนจะคุณภาพสูงกว่า Roblox พอสมควรเพราะถูกพัฒนาจาก Studio มืออาชีพ ต่างกับ Roblox ที่มักจะเป็น Game Developer แบบคนธรรมดาที่เป็นคนเล่น Roblox แล้วชอบมาก่อน ผันตัวเองมาเป็น Developer

6. Game ใน Minecraft เล่นคนเดียวก็ได้ ในขณะที่ Roblox เกมส์ส่วนใหญ่ถ้าเล่นคนเดียวจะไม่ค่อยเวริค์ต้องเล่นกันเพื่อน ดังนั้น Roblox จะมีความ Social มากกว่า Minecraft

7. Minecraft มี MAU (Monthly Active User) 141 Million Roblox มี DAU (Daily Active User) 55 Million

(ข้อมูลปี 2019 MAU ของ Roblox อยู่ที่ 100 Million  DAU 17 Million ตอนนี้ DAU 55 ผมเดาๆถ้าด้วยเรทเดียวกันตอนนี้น่าจะมี MAU ไม่น้อยกว่า 200-300 Million นะ)

8. สุดท้ายผมว่า Roblox มีความ UGC (User Generated Content) มากกว่า และมีความเป็น Network Effect มากกว่า Minecraft เพราะแทบทุกอย่างใน Roblox ปล่อยฟรีให้ Developer พัฒนาเองได้เยอะมากๆ ความหลากหลายและอิสระในการสร้าง Content ที่น่าสนใจคือสิ่งที่น่าดึงดูดสำหรับ Roblox หากดูใน Google Trend จะเห็นว่าหลังๆมานี่ Roblox เริ่มได้รับความสนใจมากกว่า Minecraft

ปัจจุบัน Roblox มี Content/Game/Co-Experience มากกว่า 29 Million Experiences มี 1,900 Experiences ที่มีคนเล่นอย่างน้อย 1 ล้านชม.ต่อปี มี 350 Experiences มีคนเล่นมากกว่า 10 ล้านชม.ต่อปี ซึ่งบริษัทจะไม่มีวันทำตัวเลขระดับนี้ได้เลยถ้าทำ Content เอง ไม่ก็ต้องมีเงินลงทุนเยอะมาก

ใครอยากรู้เพิ่มเติมตาม Link นี้ไปฟังคลิปอธิบายได้ Roblox ต่างกับ Minecraft ยังไง?

สรุปในมุมการแข่งขันผมว่าไม่ได้แข่งกันแบบดุเดือด เพราะต่างฝ่ายต่างมีจุดเด่น ต่างมีกลุ่ม User ที่แตกต่างกัน ดังนั้นเรื่องการแข่งขันอาจไม่ใช่เรื่องกังวลณ.ตอนนี้

Roblox เองยังเป็นบริษัทที่เล็กดังนั้นสิ่งที่ต้องกังวลมากกว่าคือศักยภาพในการเติบโตทั้งในมุมของ User Engagement และ Monetization ซึ่งการจะโตได้ก็ต้องดูว่าอะไรคือจุดแข็งของ Roblox ที่จะช่วยดึงผู้เล่นใหม่เข้ามา รักษาผู้เล่นเก่าไว้ เพิ่ม Developer ให้มาสร้างเกมส์ที่น่าสนใจเยอะขึ้น สุดท้ายจะนำไปสู่ Engagement ที่มากขึ้นและการเติบโตของรายได้จะตามมาเอง

4. Flywheel และ Competitive Advantage ของ Roblox

Flywheel ของ Roblox ถูก Drive ด้วยคนสองกลุ่มคือ

1. Players & Friends - กลุ่มคนเล่น Roblox กลุ่มนี้สำคัญมากๆเพราะเป็นคนที่สร้าง Engagement และ Traffic เป็นคนที่ซื้อ Robux ทำให้บริษัทมีรายได้ รวมถึงยังเป็นคนชวนเพื่อนๆเข้ามาลัทธิ Roblox ด้วยโดยที่บริษัทไม่ต้องจ่ายค่าการตลาดแต่อย่างใด และที่สำคัญกลุ่ม Players & Friends ยังเป็นกลุ่มที่ทำให้เกิด Developers & Creators ด้วย เพราะส่วนใหญ่แล้วคนที่เป็น Developers & Creators คือคนที่เล่น Roblox มาก่อนแล้วชอบ เลยอัพเกรดตัวเองมาเป็น Developers & Creators

2. Developers & Creators - กลุ่มนักพัฒนาเกมส์ที่สร้าง Content หรือสิ่งที่ Roblox เรียกว่า Co-Experience กลุ่มนี้คือกลุ่มที่เข้ามาสร้าง Content และความหลากหลายให้กับ Roblox ปัจจุบัน Roblox มีนักพัฒนาทั้งหมด 10.5 ล้านคน เป็นนักพัฒนาที่ได้รับ Robux (พัฒนาเกมส์ที่ทำเงินได้) 1.7 ล้านคน

สรุป Flywheels นี้ง่ายๆคือ ยิ่งมีคนเล่นเยอะ ยิ่งชวนเพื่อนมาเยอะ ยิ่งซื้อ Robux เยอะ ยิ่งทำเงินให้ Developers ได้เยอะ ยิ่งมี Developers เยอะขึ้น ยิ่งมี Content มากขึ้น ยิ่งทำให้มีคนเล่นเยอะขึ้น วนๆไปเป็น Loop ประมาณนี้ครับ

ผมว่าความพิเศษของ Roblox อยู่ที่ "ยิ่งมีคนเล่นเยอะ ยิ่งชวนเพื่อนมาเยอะ" การเป็นเกมส์ที่ทำให้ต้องเล่นกับเพื่อนถึงจะสนุก ทำให้ Roblox แตกต่างกับบริษัทเกมส์ทั่วๆไปที่เล่นคนเดียวก็ได้ และคำว่า "เพื่อน" นี่แหละที่ทำให้ Roblox สามารถพัฒนาระบบสู่การเป็น Social Gaming และ Social Platform ในที่สุด

ยิ่งผู้เล่นเป็นเด็ก 8-20 ปีนี่สิ่งสำคัญที่สุดในชีวิตตอนนั้นคือเพื่อนเลย ดังนั้นถือว่า Roblox ได้ฐานผู้ใช้ที่โคตรเหมาะกับการทำ Social Platform ทั้งโลกมีเด็กอายุประมาณนี้อยู่ราวๆ 1.6 Billion หมายความว่ายังมีโอกาสที่ Roblox จะขยายฐาน User ได้อีกมาก

จะเห็นว่าล่าสุดใน Investor Day ดูบริษัทเน้นกับเรื่องการ Add Friend และสร้าง Connection มากๆ เอาตรงๆถ้าใส่โลโก้ Meta เข้าไป มีรูป Zuckerberg อยู่ก็เชื่อนะว่ามันคือ Platform Metaverse ของ Meta 555

เห็นแบบนี้แล้วบางทีก็อดคิดไม่ได้ว่า Meta ไปนั่งสร้าง Metaverse ให้เหนื่อยทำไม Takeover Roblox ไปเลยดีกว่ามั้ย??? ต้องบอกว่า Mark เขาเป็นแฟนพันธุ์แท้ Metaverse ตัวยงนะครับ เคยจะซื้อ Unity ด้วยไม่แน่อาจจะมีลุ้น Roblox ถ้า Founder เขาอยากขายนะ .... (ภาพนี้ผม Photoshop ขึ้นมานะครับ ใครอย่าเอาไปเป็นจริงเป็นจัง เดี๋ยวจะทัวร์ลงเพจ 555)

ใครสนใจ Progress เรื่อง Metaverse ของ Meta ลองดูที่คลิปนี้ได้ครับมีคนรีวิวไว้เมื่อปลายปี 2021

แบรนด์ Roblox มีความเป็นลัทธิเป็นศาสนามีศาสดาและมีสาวกที่แข็งแกร่ง

เทพเจ้าองค์นึงเคยกล่าวไว้ว่า "Asgard ไม่ใช่สถานที่แต่คือผู้คน" Roblox เองก็กำลังดำเนินแนวทางไปในแนวทางเดียวกัน เพราะ Roblox ไม่ใช่คำเรียกเกมส์ แต่เป็นกลุ่มคนที่มีวิถีชีวิต และความชอบคล้ายๆกันมารวมกัน Contribute ให้กับ Community ในสิ่งที่ตนเองทำได้โดยไม่ได้หวังผลตอบแทนเป็นตัวเงิน

อันนี้ผมว่าสำคัญมากๆครับ Platform Business ที่ Powerful มากๆส่วนใหญ่มักจะมี Reward ที่ไม่ใช่ตัวเงิน Lead มาก่อนเสมอ ลักษณะคล้ายๆสมาคมอะไรบางอย่าง หรือจะบอกว่าคล้ายๆวัดหรือศาสนาก็ได้

คนเล่น Facebook สมัยก่อนก็เพราะได้ Like ได้ Connect กับเพื่อนๆ ได้ Share ความเป็นตัวเอง (หรือสิ่งที่ตัวเองอยากเป็น)

คนใช้ Airbnb เพราะว่าอยากรู้สึก Belong กับสถานที่นั้นๆ เป็นหนึ่งในกลุ่มคนที่ให้ความสำคัญกับ Belonging ไม่ใช่มานอนค้างคืนนึงจ่ายเงินแล้วจบๆเหมือนโรงแรมทั่วๆไป

คนขับรถไปซื้อกาแฟ Dutch Bros ก็ไม่ใช่เพราะอยากได้กาแฟราคาถูก คุณภาพดีอย่างเดียว แต่รู้สึกว่าได้เป็นส่วนหนึ่งของ Culture ของ Dutch Bros

ผมเชื่อว่าเด็กที่มาเล่น Roblox ก็ไม่ได้หาเงินแต่แรก แต่มาหาอะไรแก้เบื่อกับเพื่อนๆ นี่คือสิ่งที่ทำให้ Community ของ Roblox แข็งแกร่งมากๆ และแตกต่างกับ Platform เล่นเกมส์แบบ Play 2 Earn ซึ่งชื่อก็บอกแล้วว่ามาเล่นเพราะได้เงิน เมื่อใดไม่ได้เงินเมื่อนั้นก็จบ

จะเห็นว่าสิ่งที่ Roblox ทำคือการทำระบบให้ตอบโจทย์คนใน Community เช่น Player, Developer และในอนาคต Advertiser

Roblox เป็นทุกอย่างให้ Developer

ในธุรกิจเทคโนโลยี Developer และ Developer community สำคัญมากๆครับ เพราะเดี๋ยวนี้ Developer ดีๆค่าตัวแพง และหายากมากๆ เป็นเหมือนมนุษย์ทองคำ ดังนั้นตอนนี้เป็นยุคที่ Developer เลือกได้ว่าจะพัฒนางานให้บริษัทไหน ทำแล้วคุ้มค่า และบริษัทไหนทำแล้วไม่คุ้ม

สาเหตุหนึ่งที่ Window Phone ไม่เกิด แต่ iPhone และ Andriod เกิดได้ก็เพราะ Developer เนี่ยแหละ iPhone และ Andriod มาก่อน สร้าง Ecosystem ก่อนจนมีผู้ใช้งานมหาศาล การพัฒนาซอฟท์แวร์ลงในทั้ง 2 ค่ายจึงคุ้มค่าเพราะมีผู้ใช้งานเยอะ ต่างกับ Window Phone ที่ผู้ใช้งานน้อย

แม้จะมี Store เหมือนๆกันแต่ก็ไม่มี Developer คนไหนอยากพัฒนาซอฟท์แวร์ให้เพราะเงินที่ได้มันไม่คุ้มค่ากับเวลา สุดท้ายก็ดึง Developer ไว้ไม่อยู่ พอไม่มีใครพัฒนาซอฟท์แวร์ลงในระบบ ระบบนั้นๆก็จะเหี่ยวเฉาตายไปเองเป็น Reverse Network Effect Developer น้อย ซอฟท์แวร์หรือแอปเจ๋งก็น้อย ยิ่งทำให้คนใช้น้อย ยิ่งทำให้คนซื้อมือถือ Window Phone น้อย ยิ่งทำให้ Developer ยิ่งน้อยลงไป วนๆไปเรื่อยๆ

อีกตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ Nvidia และ AMD Nvidia มี Developer ที่ใช้ภาษา CUDA เยอะ ทำให้ใครที่ซื้อ GPU ของ Nvidia ไปใช้จะหา Developer ไม่ยาก

เดี๋ยวนี้ในวงการ Developer มีการคุยกันว่าภาษาไหนเรียนแล้วคุ้ม หางานง่าย เงินดี ทำงานสะดวก ผมว่ามันจะคล้ายๆกันกับ Roblox ที่ตอนนี้เริ่มคุ้มที่ Developer จะทำให้ Platform และพร้อมที่พัฒนาอะไรใหม่ๆออกมาเมื่อบริษัทมีเทคโนโลยีใหม่ๆ Developer Community ถือเป็นสิ่งที่สร้างยากที่สุดซึ่ง Roblox ทำสำเร็จแล้วในขั้นแรก

นอกจาก Developer ที่พัฒนาเกมส์แล้ว Roblox ยังมี Creator ที่พัฒนา Skin ต่างๆอยู่ด้วย การมี Developer และ Creator เยอะทำให้ Platform มี Dynamic มีอะไรใหม่ๆทุกวัน ตอบโจทย์โลกที่ "ความเบื่อ" คือปัญหาที่สำคัญที่สุดของมนุษย์ณ.ปัจจุบัน

สรุป Strength ของ Roblox มี 3 อย่างที่ผมว่าชัดๆคือ

1.ตัว Engine และ Platform ที่ส่งเสริมทั้งฝั่ง Developer/Creator ออกแบบมาเพื่อสร้าง Interaction ของทั้งสองฝั่งให้เติบโตและเกื้อกูลกัน รวมถึง Robux ที่เติบโตตาม Interaction ข้างต้น ตรงนี้ผมว่า Unique มากๆไม่ใช่สิ่งที่คนจะก๊อบได้หมดทุกอย่างใน 2-3 ปี

2. Brand Roblox ที่ผมเชื่อว่าติดตลาดไปแล้วสำหรับเด็กๆ มีสาวกติดตามมากมาย คนเล่นมากกว่า 50 ล้านคนทั่วโลก และถ้านับเป็นจำนวน MAU ทั้งหมดอาจจะ 200-300 ล้าน พอๆกับ Twitter และว่ากันว่าเด็ก US อายุ 9-12 ปี กว่า 75% เล่น Roblox ถือว่าเป็น Market Dominator นะครับ

3. Developer/Creator/Player Community ที่แข็งแกร่ง ซึ่งจะพิสูจน์ได้อย่างชัดสุดๆคือรอดูตอนเปิดเมืองแล้วDAU ยังเหมือนเดิม แต่ Engagement และ Play hour ลดลง หลังจากนั้นสามารถกลับมาทำ New High ได้หรือไม่? ถ้าทำได้แปลว่า Strength ตัวนี้มีความยั่งยืน จาก Competitive Advantage จะกลายเป็น Durable Competitive Advantage

ซึ่งกลยุทธ์การเติบโตของ Roblox ก็ต้องทำขึ้นมาเพื่อให้ตอบโจทย์และทำให้ Strength และ Competitive Advantage แข็งแกร่งขึ้น ตาม Diagram ในรูปซึ่งผมมักจะเอามาใช้เป็นตัววิเคราะห์การเติบโตของหุ้นเสมอว่ามันเป็นไปได้ไหม และมันอยู่ใน Direction ที่ถูกต้องหรือเปล่า

5. Roblox ใช้กลยุทธ์อะไรในการเติบโต - Core Strategy

ในวัน Investor Day CEO ได้พูดถึง Roadmap การเติบโตของ Roblox ไว้ 4 ข้อด้วยกัน

1. Global Expansion - การขยายฐาน Player ไปทั่วโลก จะเห็นว่าจากที่ US&Canada เคยมีสัดส่วน 36% ของ DAU ทั้งหมด ปัจจุบันเหลือเพียง 22.9% เท่านั้น และในอนาคตน่าจะลดลงต่ำกว่านี้เพราะประชากรในส่วนอื่นของโลกเยอะกว่าใน US มาก และตัวเลขนี้ยังไม่รวมประเทศจีนด้วย

จริงๆแล้วเราควรมี Roblox ในประเทศจีนเรียบร้อยแล้วภายใต้ชื่อ LuoBu Partner กับ Tencent โดย Roblox ถือหุ้น 51% มีการเปิดตัวไปเมื่อเดือนกรกฎาคม ปี 2021 ก่อนจะปิดตัวลงในเดือนธันวาคมปี 2021 ที่ผ่านมา ด้วยเหตุผลที่ว่าที่ผ่านมาคือเปิดมาทดลองเฉยๆ และต้องการปิดปรับปรุง มีบางกระแสตั้งข้อสังเกตว่าทำไม Server เปิดทดลองถึงยอมให้ผู้เล่นเติมเงินด้วย??? เบื้องหลังเป็นไงไม่มีใครรู้ได้

จีนถือเป็นตลาด Game ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ด้วยจำนวน Gamer สูงถึง 700 ล้านคน (คือเฮียแกเล่นเกมกันเกือบทั้งประเทศ lol) ดังนั้นการเสียตลาดจีนไปก็เพียงพอที่จะกดดันให้หุ้นลงมาอย่างที่เห็นได้ และการได้ตลาดจีนกลับมาก็อาจดันหุ้นขึ้นได้เช่นกัน (แต่ไม่รู้เมื่อไหร่นะ)

2. Expand Age Demographic - คือมีคนบอกว่า Roblox เป็นเกมส์ของเด็กเล็กๆ ก็ถูกแหละแต่ถูกครึ่งเดียว เพราะตอนนี้ Roblox มีเป้าที่จะเพิ่ม Engagement และ User ที่เป็นเด็กอายุ 13+ มากขึ้น ด้วยการทำเกมส์ให้มันดูน่าเล่นสำหรับเด็กอายุ 13+ คือกราฟฟิกดีขึ้น มีความเป็นเกมส์จริงจังมากขึ้น สิ่งที่ Roblox ต้องทำก็คือการพัฒนา Engine ให้มีศักยภาพสูงขึ้น ทำภาพ 3D สวยๆและ Gameplay ที่ซับซ้อนขึ้นได้

จะเห็นว่าในมุม Engine Roblox พัฒนาตลอดเลยนะไม่ใช่แค่เรื่อง Graphic อย่างเดียว ต่อไปการเล่นเกมส์ใน Roblox จะเริ่มมี Avatar ที่เหมือนคนเล่นจริงๆมากขึ้น และแสดงออกสีหน้าท่าทางแบบคนจริงได้ด้วย (บอกแล้วว่านี่มันสิ่งที่ Meta กำลังสร้างอยู่ชัดๆ แค่ไม่มี Headsert)

ในงาน Investor Day ล่าสุด Roblox มีการโชว์ Content ที่ใช้ Graphic แบบโหดๆ ต้องบอกเลยว่าแทบจะจำไม่ได้เลยว่านี่มัน Roblox !!!

ต้องบอกว่า Concept ที่พัฒนามาแนวเนี้ยเพราะว่า Roblox เชื่อว่าคนจะ Interact กันในโลก Online ผ่านการ Play (ซึ่งไม่ได้แปลว่าต้องเป็น Play Game เสมอไป) การทำ Engine ที่เหมือนจริง และมี Developer Community support ถือว่ามีครบทั้ง 2 องค์ประกอบแล้วคือ Engine และคนที่จะมาใช้ Engine ทำ Content ถ้าทำออกมาได้ดีจริงๆนี่ผมว่าอาจกระทบ Unity เลยนะ

3. Platform Extension - ในหลักการ Marketing มีวิธีหารายได้เพิ่มอยู่ 2 อย่างคือ เพิ่ม Channel หรือเพิ่ม Product 2 ข้อที่เขียนไปข้างบนเน้นขยายตลาด ข้อ 3 นี่คือการขยาย Product ให้ดีขึ้นและตอบโจทย์มากขึ้น จากปกติที่ Roblox มีไว้เล่นเกมส์เป็นหลัก ต่อไปจะไม่ใช่แล้ว แต่จะเป็น Social Gaming แทน (ยังไม่ใช่ Social Media นะ)

Feature ที่ผมเห็นว่าสำคัญและจะเป็นสิ่งที่ทำให้ Roblox กลายเป็น Social Gaming Platform ได้คือ "การสื่อสาร" ครับ ยุคนี้ไม่มีใครพิมพ์คุยกันแบบ Ragnarok สมัยก่อน แต่ต้องเป็นการคุยด้วยระบบเสียงไปเลย

ระบบเสียงของ Roblox นึกภาพคล้ายๆ Clubhouse แต่เป็น Version ทำกิจกรรมออนไลน์ ไม่ใช่แค่นั่งฟังอย่างเดียว ซึ่ง Feature แบบเนี้ยมันจะตอบโจทย์มากๆสำหรับ Content อย่าง Robloxian High School (เกมส์ไปโรงเรียน) และก็น่าจะมาปลดล๊อค Interaction อื่นๆได้ด้วย

มาถึงจุดนี้ผมเริ่มเข้าใจว่าทำไม Roblox เอา TAM ของ Streaming Video และ Social Media มารวมอยู่ด้วย เพราะสิ่งที่กำลังจะทำมันไปต่อยอดการ Streaming ได้ด้วย (แต่ต้องใช้เวลานะ FYI)

4. Monetization Expansion - สุดท้ายคือเรื่องการ Monetization หรือการหาเงิน ปัจจุบัน Roblox มีวิธีการหาเงินทางเดียวคือกินค่า Fee Robux แต่ในอนาคตจะมีเรื่องการโฆษณาเข้ามาร่วมอยู่ด้วย ซึ่งพอมันเป็น Platform เกมส์มาก่อน การทำโฆษณาหรือทำการตลาดมันก็ง่ายขึ้น ไม่ใช่การอยู่ดีๆโชว์คลิปวีดีโอโฆษณาระหว่างเล่นเกมส์นะ แต่อาจจะมาในรูปแบบของ In-Game Item หรือ Special Event ต่างๆ เช่นซื้อรองเท้า VANS กระเป๋า Gucci ขับรถ NASCAR จนอาจจะลามไปถึงซื้อ Magic Wand ใน Harry Potter World ของ Warner Brother หรือ LIVE Concert เลยก็ได้

ดังนั้นจะพูดให้ถูกมันไม่ใช่การโฆษณาแต่เป็นการทำการตลาดแบบบูรณาการ (Integrated Marketing) ซึ่งยังไม่มี Platform ไหนทำจริงๆจังๆซะที

แต่ที่พีคสุดคือใน Earning Call ล่าสุด CEO บอกถึงเรื่องการเอา Item ในเกมส์ไปผูกอยู่กับ Item ของโลกความจริง เช่น สั่งซื้อ Adidas Roblox Limited Edition อาจมีการส่งรองเท้าของจริงไปให้ที่บ้านด้วย รวมไปถึงมีการ Mention ว่าทำให้สามารถ Wrap Item ใน Roblox ให้กลายเป็น NFT ในโลก Crypto ได้ด้วย

6.งบการเงินของ Roblox เป็นยังไง - Financials

โดยปกติแล้วถ้าเราดูหุ้น Technology ผมจะดูไปที่รายได้ การเติบโต และ Adjusdted Operating Profit ก่อนเพราะเป็นตัวบ่งบอกในมุมการเติบโตภาพใหญ่ และศักยภาพในการทำกำไรในภาพย่อยลงมา

ในมุมของรายได้ถือว่า Roblox ทำได้ดีมากๆเพราะรายได้โต QoQ มาอย่างต่อเนื่องจนมาถึง 4Q21 และมาสะดุดลงใน 1Q22 การเติบโตแบบเทียบปีต่อปีจากที่เคยพีคสุดอยู่ที่ 1Q21 ที่ 140% ลงมาเหลือ 39% ใน 1Q22 เป็นการเติบโตที่ช้าที่สุดในรอบ 3 ปีที่ผ่านมา

แต่ในไตรมาสนี้มีจุดเปลี่ยนที่สำคัญคือโดยปกติแล้วการรับรู้รายได้ของ Roblox จะมี 2 แบบคือ 1. Durable Virtual Item อันนี้บริษัทจะไม่ได้รับรู้รายได้ทั้งหมดทันทีแต่จะทยอยรับรู้ในระยะเวลา 23 เดือน (สัดส่วน 90% ของรายได้) แบบที่ 2 คือ การรับรู้รายได้ทันทีถ้าเป็น Consumable Virtual Item (สัดส่วน 10% ของรายได้) ซึ่ง 2 อย่างนี้รวมกันจะออกมาเป็น Revenue ของ Roblox

ในไตรมาสนี้ Roblox มีการปรับเปลี่ยนระยะเวลาที่ใช้ในการทยอยรับรู้รายได้จาก 23 เดือนเป็น 25 เดือน จากการที่บริษัทเชื่อว่า Durable Virtual Item มีอายุการใช้งานยาวนานขึ้น หรือพูดอีกมุมคือคนเล่นเล่นนานขึ้นนั่นเองซึ่งเป็นเรื่องดี

แต่เรื่องไม่ดีคือมันจะทำให้รายได้รับรู้น้อยลง (รวมถึงต้นทุนที่เกี่ยวข้องกับ Durable Virtual Item ด้วย) ใน 1Q22 มี Effect ของเรื่องนี้ประมาณ 82 ล้าน ถ้าเอาบวกกลับไปจะทำให้รายได้ของไตรมาสนี้ยังคงโต QoQ อยู่ที่ 619 ล้าน เป็นการเติบโต YoY 59% มากกว่า 39% ที่เป็นอยู่ แต่ยังน้อยกว่า 83% ของไตรมาสที่แล้ว ทำให้แนวโน้มรายได้ยังคงอ่อนตัวอย่างต่อเนื่องอยู่ดีไม่ว่าจะปรับระยะเวลาการรับรู้รายได้หรือไม่

ถ้าสังเกตดูดีๆจะเห้นว่าการเติบโตของ Roblox ในป 2019 อยู่ที่ ราวๆ 40-70% แล้วมาดีดตัวขึ้นช่วง 2Q20 ซึ่งตรงกับช่วงที่มีวิกฤต Lockdown กันพอดี เด็กอยู่บ้านกันเยอะขึ้น ใช้เวลากับ Roblox มากขึ้น ชวนเพื่อนมาเล่นมากขึ้น ถือเป็น Golden Period ของ Roblox และถือเป็นหุ้นอีกตัวหนึ่งที่ได้ประโยชน์อย่างมากจากการ Lockdown

Roblox IPO เข้าตลาดมาที่หุ้นละ 45 เหรียญ ราคาเปิดที่ 64 เหรียญ +42% จากราคา IPO ไม่เยอะไม่น้อย แต่หลังจากนั้นการเติบโตของรายได้ Roblox เริ่มชะลอตัวลงเรื่อยๆจนมาถึงปัจจุบันที่ 39% ผมว่าจริงๆ Red flag มาแล้วประมาณนึง เพราะการเติบโตของรายได้ระดับ 140% ถ้าไม่ได้ Tailwind ของ Lockdown ช่วยการจะกลับไปเติบโตในอัตราระดับนั้นอีกเป็นเรื่องยาก

ไม่ใช่แค่รายได้ที่เติบโตแต่จำนวนผู้ใช้งานหรือ DAU ก็เติบโตควบคู่มาด้วยเช่นกัน แต่ก็มีการเร่งตัวขึ้นและหดตัวลงในช่วงเวลาเดียวกัน จาก DAU โตสูงสุด 95% ใน 2Q20 เหลือ 28% ใน 1Q22

ผมว่าแค่อัตราการเติบโตที่ชะลอตัวเยอะก็เพียงพอที่จะทำให้ Pricing Multiples ของหุ้นลดลงได้มาก โต 140% P/S ได้ 40 เท่า ถ้าโต 30% P/S ควรเป็นเท่าไหร่? อันนี้ผมเปรียบเทียบให้ดูแบบง่ายๆนะครับ

อย่างไรก็ตามการวัด Roblox ด้วย P/S Ratio อาจไม่ถูกต้องนักเพราะ Roblox มีการรับรู้รายได้ที่ไม่เหมือน Tech บริษัทอื่นครับ

ถ้าจำที่เขียนไปข้างบนได้คือ Roblox ได้รายได้มาจากคนที่เติบเงินซื้อ Robux ไปและเอาไปซื้อของในเกมส์ใช่ไหมครับ เนื่องจากการเติมเงินซื้อ Robux ยังไม่ได้หมายความว่าเป็นรายได้ของบริษัท เพราะ Robux ที่เติมไปนั่นยังไม่ถูกใช้ ดังนั้นบริษัทจึงต้องแยกเอาไว้ในรายการชื่อว่า Booking นั่นเอง

จะเห็นว่า Booking เองก็มีการเติบโตที่ลดลงและล่าสุดใน 1Q22 ถึงขั้น -3% ทิศทางเดียวกับรายได้ ผมว่าตัวที่ทำให้วงแตกหนักกว่าเดิมคือตัวนี้แหละครับ

สาเหตุที่ Booking ลดลงมาจากการปลด Lockdown และทำให้เด็กๆกลับไปเรียนหนังสือตามปกติ จำนวนชั่วโมงในการเล่น (Hours Engaged) ของ US & Canada ลดลงประมาณ 10% ใน Earning Call 1Q22 CEO บอกไว้ว่า Booking มีการปรับตัวขึ้นลงใกล้เคียงกับ Hours Engaged มากๆ

เขายังยกตัวอย่างเพิ่มเติมว่า ก่อน COVID Roblox ผู้เล่นอายุ 9-12 ปี อยู่ประมาณ 2 Million DAU มีเวลาเล่น ประมาณ 5 ล้านชั่วโมงต่อสัปดาห์ ในช่วง COVID ผู้เล่นกลุ่มเดียวกันนี้เพิ่มขึ้นเป็น 3 Million DAU และใช้เวลาเพิ่มเป็น 10 ล้านชั่วโมงต่อสัปดาห์ ตอนนี้หลัง COVID จำนวนผู้เล่นยังคงเดิม แต่เวลาการเล่นลดลงเหลือ 8 ล้านชั่วโมงต่อสัปดาห์

คำถามคือแล้วระยะเวลาการเล่นจะลดลงไปเหลือ 5 ล้านชั่วโมงก่อน COVID ไหม? ผมเชื่อว่าไม่น่า ถ้ายังสามารถดึงดูด User ให้ไม่เลิกเล่นได้ และยังมี 3 Million DAU อยู่ (หรือโตขึ้นก็ได้) ส่วนตัวผมคิดว่าน่าจะ Bottom ที่แถวๆ 7-8 ล้านชั่วโมงต่อสัปดาห์ อาจจะลงไปมากกว่านี้แต่ก็ไม่น่าจะเยอะแล้ว

ในมุมของรายจ่าย Roblox หลักๆมีอยู่ 4 อย่างด้วยกันคือ Cost of Revenue, Developer Exchange Fees, Personnel Cost และ Infrastructure & Safety (ตามงบ 1Q22 นะครับ)

• Cost of Revenue ค่าใช้จ่ายของ 3rd Party Payment processing fee (App Store, Play Store) ลดลง QoQ ตามรายได้ที่ลดลงและระยะเวลาการบันทึกรายได้ 25 เดือน เพิ่มขึ้น 38% YoY

• Personnel Cost เงินเดือนพนักงานและค่าใช้จ่ายต่างๆ เพิ่มขึ้นจากการเพิ่ม Headcount ของพนักงานหลัง IPO 1Q21 มี 1200 คน ปัจจุบัน 1700 คน ส่วนใหญ่เน้น Developer (ถ้าจำไม่ผิดน่าจะ 70% ของ Cost เลยนะ) อันนี้เพิ่มขึ้น 59% YoY เยอะหน่อย

• Developer Exchange Fees จ่ายให้ Developer ที่แลก Robux ออกไปเป็นเงินจริง เพิ่มขึ้นเล็กน้อยราวๆ 24% YoY

• Infrastructure & Safety fee ค่าใช้จ่าย Data Center และ Infra ต่างๆ โต 58% YoY

คือค่าใช้จ่ายมันเพิ่มมากกว่ารายได้ ส่วนหนึ่งก็มาจากนโยบายการปรับการรับรู้รายได้ด้วย ในจำนวนค่าใช้จ่ายทั้งหมด Personnel เป็น Fix Cost ราวๆ 24% ของรายได้ ส่วนที่เหลือเป็น Variable

พอบวกลบคูณหาร รายได้โตน้อยลงแต่ค่าใช้จ่ายโตเท่าเดิม อัตราการทำกำไรก็ต้องน้อยลงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ อย่างไรก็ตามต้องอย่าลืมว่า Adjusted EBITDA ตัวนี้มาจากรายได้นะครับ ซึ่งในความเป็นจริง Booking ตะหากคือรายได้ของ Roblox ที่แท้จริง เพราะเอาเข้าจริงๆก็ไม่มีใครซื้อ Robux มาแล้วไม่ใช่ทันทีหรอก (ส่วนใหญ่ก็ใช้ใน 3 วัน) แต่มันไปบันทึกเป็นรายได้ทั้งหมดทันทีไม่ได้เท่านั้นเอง

ดังนั้นอาจจะบอกได้ว่ากำไรและรายได้ของ Roblox ที่เห็นอยู่ในตลาดจริงๆแล้วต่ำกว่าความเป็นจริงประมาณนึง อย่างใน 1Q22 ถ้าผมใช้ Booking แทน Revenue มาคำนวณ Adjusted EBITDA จะทำให้ Adjsted EBITDA เปลี่ยนจาก 67.9 ล้านเป็น 137.45 ล้าน แทนทันที

ที่คนเห็น Roblox ขาดทุนเยอะๆส่วนหนึ่งก็เพราะวิธีการรับรู้รายได้นี่แหละครับ ถ้ารับรู้รายได้เป็น Booking จะขาดทุนน้อยลงมาก แต่แนวโน้มการเติบโตที่ลดลงยังอยู่เหมือนเดิมนะ ดังนั้นถึงจะใช้ Revenue หรือ Booking ไม่ได้ทำให้สถานการณ์ของ Roblox เปลี่ยนไปครับ

7. ประเมินมูลค่า Roblox อย่างไรดี? - Valuation

โดยทั่วๆไปก็คงใช้ Price to Sales ไม่ก็ EV to Sales แต่ด้วยความที่ Sales มันถูกบิดเบือนจากการรับรู้รายได้ ดังนั้นเราอาจจะใช้ Booking แทน Sales ไปได้เลยเป็น EV to Booking แทน

ใช้ตัวเลขณ.ปัจจุบัน (25 พฤษภาคม 2022) EV ของ Roblox อยู่ที่ 14.6 Billion Assume ว่า Roblox สามารถทำ Booking ได้อย่างน้อยไตรมาสละ 600 Million ไปอีก 4 ไตรมาสข้างหน้า แปลว่า EV/Booking ของ Roblox จะอยู่ที่ 6 เท่า

และถ้า Assume ต่อว่าปีหน้า Roblox สามารถทำ Booking เติบโตได้อย่างน้อย 30% เท่ากับ Booking ปีหน้าจะอยู่ที่ 4.6 เท่า ตัวเลขประมาณนี้ก็ลองประเมินกันดูครับว่าคุ้มค่ากับการลงทุนหรือไม่?

แต่ในทางกลับกันถ้าปีหน้า Roblox ดันไม่ฟื้นแต่กลับติดลบเพิ่มอีก 10% จากกำลังซื้อที่ลดลง เศรษฐกิจที่แย่ลงจนผู้ปกครองไม่มีเงินให้ลูกเติม Robux Booking ก็จะเหลือ 2.16 Billion EV/Booking ก็จะกลายเป็น 6.75 แพงกว่าเดิม และถ้าเกิดขึ้นจริงผมเชื่อว่า Adjusted EBITDA ของ Roblox จะแย่ตามไปด้วย ยิ่งทำให้ห่างไกลจากการเป็นบริษัททำกำไรขึ้นไปอีก ราคาหุ้นก็คงจะปรับตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนไปแน่ๆ

แต่ถ้าเอามาเปรียบเทียบกับหุ้นในตลาดณ.ตอนนี้ด้วย Trailing EV to Sales Roblox 6.72 ถือว่าอยู่กลางๆระหว่าง Unity ที่มี EV/Sales 8.6 เท่า และ Snapchat ที่มี EV/Sales 4.4 เท่า ถ้าดูในเชิงเปรียบเทียบ ถือว่าราคาลดลงมามากพอสมควร แต่บอกไม่ได้ว่าถึงจุดต่ำสุดหรือยัง ขึ้นอยู่กับ Outlook รายได้และการเติบโตที่จะตามมาด้วยดังนั้นใครเข้าไปลงทุนก็ควรติดตามสถานการณ์ด้วยครับ

8. การเติบโตระยะสั้น - กลาง - ยาว - Growth

ระยะสั้นบอกเลยว่าเหนื่อยนิดนึงเพราะเต็มไปด้วย Uncertainty แต่ว่า CEO บอกใน Earning Call ว่า 2Q น่าจะเป็น Bottom แล้วในเชิงการเติบโต Booking ของเดือนเมษายนกลับมาเติบโต QoQ เป็น High Single Digit และ YoY Growth น่าจะ Bottom ในเดือนมีนาคม-เมษายน และโตต่อชัดเจนหลังมิถุนายนเป็นต้นไป

ระยะกลางตอนนี้ต้องดูการเติบโตของภูมิภาคอื่นๆที่ไม่ใช่ US&Canada จะเห็นว่าเติบโตสูงมากๆ Asia Pacific DAU โต 94% Rest of the World โต 34% Europe 20% ก่อน COVID Roblox เติบโตได้ 30% ต่อปี ตอนนี้อย่างน้อยๆระยะยาวก็น่าจะได้ซัก 20-30% ต่อปี

ในมุมของ Developer การปรับปรุง Platform ในการทำ Content ให้ทำครั้งเดียว Roll Out ได้ทุก Platform ทุกภาษา มันดีมากๆสำหรับ Developer ครับ คล้ายๆของ Unity เลยที่ทำแล้ว Roll Out ได้ทุก Platform Roblox แคร์ Developers มากๆซึ่งผมว่ามาถูกทางแล้ว เพราะสิ่งที่ยากที่สุดของวงการนี้คือ Developer ที่เหลือก็มีแต่รอเวลาแล้วครับ

ระยะยาวที่พอจะมีลุ้นคือการกลับมาของ LuoBu หรือ Roblox จีน ถ้ากลับมานี่ผมว่าจะเป็น Catalyst ตัวใหญ่ให้ราคาหุ้นของ Roblox มากๆ

ที่สำคัญถึงตอนนั้นถ้า Ads Platform ของ Roblox ประสบความสำเร็จ จะทำให้ Roblox ก้าวสู่ Social Platform ได้เต็มตัวอาจจะเห็นอะไรใหม่ๆตอนนั้น

หุ้น Tech เทพๆส่วนใหญ่ไม่เคยทำธุรกิจใน Sector เดียว ตอนนี้ Roblox ก็ดูเหมือนจะมี Character แบบนั้นคือมี Core Product แล้ว และกำลังขยายออกไปกินอุตสาหกรรมอื่นๆมากขึ้น

กลุ่ม User เด็กต่ำกว่า 13 เนี่ยถ้าในมุมโฆษณาผมบอกเลยครับว่าไม่มี App ไหนมีเพราะส่วนใหญ่มักจะให้สมัครได้ต่อเมื่ออายุครบ 13 ปีแล้วเท่านั้น Facebook, IG เนี่ยเหมือนกัน Tiktok ไม่แน่ใจ แต่เพราะด้วยเหตุนี้ถ้า Roblox สามารถทำ Ads Server ดีๆออกมาได้ แล้วกลุ่มเด็กๆมีกำลังซื้อจริงก็จะมี Value กับ Advertiser เอง ตรงนี้ผมไม่แน่ใจจริงๆว่าปกติ Advertiser เขาทำงานยังไงถ้ากลุ่มลูกค้าเป็นเด็ก (เดาว่าไปขายกับผู้ใหญ่นะเพราะเด็กยังหาเงินเองไม่ได้)

กาวขั้นสูงสุดของ Roblox คือการเข้าโลก Crypto ไปทำ NFT ใช้ประโยชน์จาก Blockchain กลายเป็น Metaverse + Blockchain ถ้าทำได้จริงราคานี้ถูกไปแน่ๆครับ แต่ก็คงใช้เวลาอีกหลายปี 1-2 ปี At least

9. ความเสี่ยงที่สำคัญในตอนนี้ - Risk

TAM ที่บริษัทพูดถึงทั้ง 3 อุตสาหกรรม ทำเป็นจริงเป็นจังเป็น Servicable Addressable Market (SAM) แค่อุตสาหกรรมแรกคือเกมส์ ที่เหลือเป็นเรื่องของอนาคต อย่างน้อย 2-3 ปี แต่ตลาดหุ้นมองกัน 3-6 เดือน (หรือบางที 2 สัปดาห์ lol) ดังนั้นช้าก่อนอานนท์ อย่าพึ่งกาวกันเกินไปครับ 555

การเติบโตของ US&Canada ลดลง ข้อเสียคือภูมิภาคนี้เป็นภูมิภาคที่ Pay หนักมาก เติม Robux กันรัวๆ ยุโรปกับเอเซียน่าจะสู้ไม่ได้ ไหนจะเป็นช่วงต้นของการเริ่มเข้าตลาดด้วยอาจต้องใช้เวลา 1-2 ปีเป็นอย่างน้อย แปลว่าช่วงแรกหวังได้แต่ DAU กับ Engagement แต่อาจจะยังหวัง Booking ไม่ได้มาก

ผบห.บอกว่า Bottom ในเดือนเมษา แต่ไม่ได้บอกว่าจะกลับมาโตเท่าไหร่ และไม่รู้ว่าพอเอเซียกลับมาเปิดเมืองเหมือนกันจะเป็น Effect แบบเดียวกันไหม คือ Engagement ลด แต่ Effect น่าจะน้อยกว่าตอน US&Canada เยอะเพราะเขาเติมกันเยอะ เอเซียน่าจะเติมน้อยกว่า

Core Growth Engine ของหุ้นประเภท Technology คือการเติบโต เพื่อให้มี Economie of Scale ถึงจุดที่ Cashflow positive เร็วๆและทำกำไรในที่สุด พอการเติบโตมีปัญหามันไม่รู้จะประมาณต่อยังไงอ่ะ การประมาณการงบการเงินก็ทำได้ยาก การจะบอกว่าบริษัทจะมีกำไร Breakeven เมื่อไหร่ยิ่งต้อง Conservative พอมีแต่ความไม่แน่นอนก็ยิ่งกดดันราคาหุ้น ตอนนี้คือต้องติดตามใกล้ชิดไตรมาส ต่อไตรมาสเลย

Netflix Subscriber ลด SNAP ประกาศ Outlook ออกมายับเยิน Unity ก็ไปในทิศทางเดียวกัน เหมือนคนจะมีเวลาว่างน้อยลงเพราะกลับไปทำ Physical Activity มากขึ้น Roblox เองก็เป็นประเภท Online Activity คงหลักเลี่ยงไม่ได้ที่จะโดนผลกระทบด้วย (นึกภาพเมื่อก่อนอยู่บ้านพ่อแม่ปล่อยลูกเล่น Roblox เพราะไปไหนไม่ได้ ตอนนี้เมืองเปิดฝรั่งเขากิจกรรมเยอะ ออกไปเที่ยว ปิคนิค แคมปปิ้ง etc. ก็พาลูกไปด้วย)

ความยากในการ Monetization ด้วย Ads เพราะวงการนี้เขาใช้ Agency ถ้า Agency ทำไม่ได้ ลูกค้าก็น่าจะใช้บริการ Roblox ยากเหมือนกัน Facebook เป็นแค่รูปกับ Text Tiktok เป็น Short Cip Agency ยังใช้เวลาปรับตัว Learning Curve เยอะ Roblox เล่นมาเป็น Virtual Item เป็น Ads ที่อยู่ใน Digital World Billboard จะหา Agency ที่ไหนมาทำ แค่คิดก็ยากแล้ว

ภาพรวม Macroeconomic ที่ดูน่าจะเป็น Headwind ไปอีกอย่างน้อยๆ 2-3 เดือน Certainty ยังไม่กลับมาผมเชื่อว่าราคาหุ้นก็ยังกลับมาไม่ได้

10. สรุปแล้ว Roblox น่าสนใจมั้ย? - Summary

ผมเชื่อว่า Roblox เป็นหุ้นที่ดีตัวนึง ผมชอบ Business Model ที่ Scalability ดีมากๆ Stickiness ของ User สูง มีระบบ Monetization ทั้งแบบ Fee sharing และกำลังจะมี Advertising ผบห.ที่คิดขยายและพัฒนาตลอดเวลา (ลองไปเทียบกับ Minecraft ดูได้ครับ Microsoft ซื้อไปหลายปี แต่ไม่ค่อยเห็นอะไรพัฒนาเท่าไหร่) คือหุ้นที่จะขึ้นไปได้หลายๆเด้งมันต้องเป็นผบห.แบบนี้อ่ะ

ปัจจุบันบริษัทยังเป็นแค่เกมส์ ก็ควรจะได้ Value แบบเกมส์ แต่ถ้าอนาคตไปทำ Social Platform ประสบความสำเร็จก็อาจจะได้ Value แบบ Social Platform ในมุมผมการซื้อ Roblox ในตอนนี้นี้คือการซื้อบริษัทเกมส์นั่นแหละ โตปีละ 20% ซัก 2-3 ปีน่าจะ Breakeven เห็นกำไรได้ มี Stickiness ดี มีผู้ใช้ในกลุ่มที่ Unique แล้วไปเดิมพันต่อว่าอีก 2-3 ปีข้างหน้า การ Tranformation ของ Roblox จาก Game -> Social Gaming -> Social Platform จะทำได้ดีแค่ไหน

ถ้าสามารถขยาย User ในกลุ่มที่เป็นผู้ใหญ่มากขึ้นได้ มี User หลัก 100 Million ขึ้นไปเข้าซักวัน เข้าสู่โลก Metaverse 1.0, 2.0, 3.0 ว่ากันไป แล้วยังคงความแข็งแกร่งของ Platform แบบนี้ได้ ผมว่าหุ้นตัวนี้อาจะมีมูลค่าอย่างน้อย 100 Billion นะครับ

แต่ต้องอย่าลืมว่าการไปเป็น Social Platform ที่มี Value สูงๆมันไม่ง่ายนะ ตอนนี้มีแค่ FB ของ Meta อันเดียวที่ไปแตะ Trillion ได้ คุณสมบัติอย่างการขยายธุรกิจแบบ Infinite และพิสูจน์ได้ว่าทำกำไรได้ยังคงต้องทำ (ไม่ใช่ขยายๆแล้วไประเบิดกลางอากาศ) ซึ่งณ.ตอนนี้ผมว่ายังเป็นเครื่องหมายคำถามตัวใหญ่มากๆของ Roblox ถ้าทำไม่ได้ราคาแถวนี้อาจจะเหมาะกับ Roblox แล้วก็ได้

เขียนมาถึงตรงนี้ 8,400 Words แล้วผมยังรู้สึกว่า Roblox และแผนการเติบโตของเขาเนี่ยยังมีอะไรให้ศึกษาอีกเยอะเลยครับ ถ้าใครสนใจ Roblox จริงๆ Comment กันไว้นะครับ ถ้ามีคนสนใจเยอะๆผมจะเขียนตอน 2 ตอน 3 ออกมาเพิ่ม เจาะลึกในมุม Competitive Advantage และ Valuation เพิ่มเติมครับ

ชอบบทความแบบนี้อย่างลืมสมัครสมาชิกให้กำลังใจทีมงานด้วยนะครับ ^_^ อยากได้หุ้นตัวไหนเป็นพิเศษแนะนำเข้ามาได้ครับ